در قلب 4 دریچه داریم ، 2 تا در سمت چپ و 2 تا در سمت راست . دریچه های سمت چپ شامل : میترال و آئورتی و دریچه های سمت راست شامل : سه لتی و پولموناری است . بیماری های دریچه ای در سمت چپ شایعتر هستند .
بیماری های دریچه میترال شامل تنگی ، نارسایی و پرولاپس درچه می باشد .

• اتیولوژی : در 99% موارد در اثر عارضه (سکل ) ناشی از تب روماتیسمی ایجاد می شود ، 1% باقی مانده شامل موارد مادرزادی ، لوپوس ، آرتریت روماتوئید (RA) ، موکوپلی ساکاریدوز ، میکزدم دهلیز چپ ، اندوکاردیت ، کلسیفیه شدن شدید آنولوس ( به ندرت اتفاق می افتد ) .
• در بعضی مواقع خود دریچه تنگ نیست اما مانعی وجود دارد که مانند MS عمل می کند مثل میکزدم دهلیز چپ در اثر تومور ، ترومبوز ، اندوکاردیت با وجتایسیون بزرگ و یا ممکن است به صورت مادرزادی یک (web) در داخل دهلیز چپ وجود داشته باشد و دهلیز را تنگ کند و از لحاظ فیزیولوژی خودش را به صورت تنگی نشان می دهد که به این حالت Cortriatriatum می گویند .

25% از افراد مبتلا به تب روماتیسمی فقط تنگی میترال پیدا می کنند ، 40% افراد مبتلا هم تنگی دریچه میترال MS و هم نارسایی میترال(Mitral regurgitation) دارند.
تنگی میترال MS در خانم ها شایعتر از آقایان است .برای کسب اطلاعات در مورد تنگی دریچه ائورت بر روی لینک کلیک نمائید.
سطح مقطع طبیعی دریچه میترال cm2 6-4 است و هنگامی که این سطح کاهش یابد می گوییم دریچه تنگ شده است. تا وقتی سطح مقطع دریچه از cm25/2 کمتر نشده باشد بیمار علامتی ندارد .
وقتی سطح دریچه بین cm25/2 -5/1 باشد علائم خفیف است یعنی در حالت استراحت علامتی ندارد وقتی با فعالیت شدید علائم در فرد ظاهر می شوند . در این حالت تنگی خفیف میترال وجود دارد .
زمانی که سطح مقطع دریچه بین cm2 5/1-1 است فرد در حالت استراحت علامتی ندارد ولی با فعالیت دچار علائم تنگی می شود که به این حالت تنگی متوسط میترال می گویند .
در صورتی که سطح مقطع دریچه از 1cm2 کمتر شود فرد در حالت استراحت هم علائم را دارد که این علائم با فعالیت تشدید می شوند به این حالت تنگی شدید میترال (sever MS) می گویند .
• در ایران تنگی میترال MS بیشتر در دهه های سوم و چهارم (40-20 سال ) بروز می یابد ولی در هند افرادی را پیدا کرده اند که در سن 6 سالگی تنگی میترال MS دارند که این مسأله به خاطر فقر فرهنگی است که فرد را مستعد ابتلا به فارنژیت و تب حاد روماتیسمی می کند ، تنگی میترال MS در کشورهای غربی بیشتر در سنین 50-40 سال است . وقتی دریچه میترال دچار تنگی می شود فشار در دهلیز چپ برای حفظ برون ده قلبی (cardiac output ) افزایش می یابد تا بتواند خون را با فشار از این دریچه تنگ عبور دهد . این افزایش فشار در LA ( دهلیز چپ) گرادیان را در سطح میترال افزایش می دهد ( گرادیان = اختلاف فشاری که در زمان دیاستول بین دهلیز چپ LA و بطن چپ LV وجود دارد ) در حالت طبیعی این گرادیان بسیار کم است و حدود mmHg 2-1 می باشد ولی وقتی دریچه تنگ می شود این گرادیان افزایش پیدا می کند ، با افزایش فشار LA ( دهلیز چپ) فشار وریدهای ریوی نیز افزایش یافته و باعث افزایش فشار در مویرگ های ریه می شود که این اتفاق موجب خروج آب از مویرگ ها و ورود آن به فضای بینابینی یا اینترستیشیوم ریه می شود و ایجاد احتقان می کند و در نتیجه تنگی نفس ایجاد می شود . شاه علامت تنگی دریچه میترال (MS) تنگی نفس است .
• در ابتدای بیماری فرد با فعالیت زیاد دچار تنگی نفس می شود چون فعالیت باعث افزایش برون ده قلبی (cardiac output) می شود ، ولی با پیشرفت بیماری و کاهش سطح مقطع دریچه فعالیت کمتری برای ایجاد تنگی نفس (dyspenea) نیاز است تا جایی که مریض ممکن است در حالت استراحت هم تنگی نفس داشته باشد .
حال اگر میزان مانع عبوری به بافت ریه زیاد باشد مایع از بافت بینابینی ریه (اینترستیشیوم) وارد آلوئول ها شده و ایجاد ادم ریه می کند که یک اورژانس پزشکی است .

علل تنگی میترال :

علت اصلی تنگی دریچه میترال تب روماتیسمی است: تب روماتیسمی در اثر عفونت استرپتوکوک ایجاد می شود،و پس از ۲ یا ۳ هفته بعد از گلو درد چرکی به صورت درد مفاصل ظاهر می‌گردد. بدن برای مقابله با این بیماری آنتی بادی ترشح می کند، در بعضی افراد این آنتی بادی به قسمتهای مختلف بدن بویژه دریچه میترال حمله کرده و باعث ایجاد التهاب و اسکارفیبروتیک در آن شده و در نهایت سوراخ دریچه ی میترال باریک شده و در دراز مدت این بیماری به صورت تنگی دریچه میترال بروز می‌کند و به طور پیش رونده جریان خون به داخل بطن مسدود می گردد.ولی گاهی دریچه میترال در اثر این بیماری گشاد و نارسا می‌شود. درمان به موقع گلو دردهای چرکی در پیشگیری از تنگی دریچه‌ی میترال بسیار موثر است.
دیگر عوامل بسیار ناشایعترهستند شامل:
 رسوب کلسیم و آهکی شدن دریچه ( که گاهی در سالمندان ایجاد میشود)
 بیماری های مادرزادی قلب
 آندوکاردیت
 سارکوئیدهای بدخیم ، RF ، موکوپلی سارکوئیدوز ، نقرس، بیماری ویپل ، کلسیفیکاسیون گسترده حلقوی

ارث در بروز این بیماری نقش چندانی ندارد، تجمع افراد در یک محیط بسته و انتقال گلو درد چرکی از بیمار به شخص سالم مهمترین عامل ابتلا به این بیماری است بنابراین ممکن است در خانواده های پر جمعیت بیشتر دیده شود

داروهای درمان تنگی دریچه میترال

هیچ دارویی نمی تواند تنگی دریچه میترال را درمان کند. با این حال، برخی داروها می تواند علایم را با تسهیل کار قلب و تنظیم ریتم آن کاهش دهد.
پزشک شما ممکن است برای بهبود درمان تنگی دریچه میترال از داروهای زیر استفاده کند:
– دیورتیک برای کاهش تجمع مایع در ریه های شما و یا در جای دیگر.
– رقیق کننده خون (ضد انعقاد) برای کمک به جلوگیری از لخته شدن خون است. مصرف روزانه آسپیرین نیز ممکن است تجویز شود.
– مسدود کننده بتا یا مسدود کننده های کانال کلسیم برای کاهش ضربان قلب به کار می رود و اجازه می دهد قلبتان بطور موثرتری پرشود.
– آنتی ریتمیک برای درمان فیبریلاسیون دهلیزی و یا دیگر اختلالات ریتمیک دیگرکه با تنگی دریچه میترال همراه شده است به کار می رود.
– آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عود تب روماتیسمی در صورتی که علت تنگی دریچه میترال باشد، استفاده می شود.

روش های درمان تنگی دریچه میترال

شما ممکن است به درمان گرفتگی یا جایگزینی ب بهبود گرفتگی دریچه میترال نیاز داشته باشید. گزینه های جراحی و غیر جراحی در دسترس هستند.

۱- تعمیر با بالون زدن

این روش غیر جراحی با استفاده از یک کاتتر با یک بادکنک برای درمان تنگی دریچه میترال به کار می رود. دکتر از طریق عروق خونی و یا کشاله ران کاتتر را به دریچه ی تنگ شده هدایت می کند. در محل تنگی دریچه میترال ، بالن باد می شود و جریان خون را بهبود م یبخشد. بالون پس از آن تخلیه شده و کاتتر با بالون خارج می شود.
برای برخی افراد، بالون زدن ، علایم و نشانه های تنگی دریچه میترال را به اندازه عمل جراحی تسکین می دهد. اگر وضعیت شما در طول زمان بارها بدتر شود، شما احتمالا به تکرار روش بالون زدن نیاز دارید.
هر کس با تنگی دریچه میترال نامزد برای بالون زدن نیست بنابراین با متخصص قلب و عروق مشورت کنید تا در این زمینه تصمیم بگیرد.

۲- جراحی دریچه میترال

گزینه های جراحی برای درمان تنگی دریچه میترال عبارتند از:

– درمان تنگی دریچه میترال با کامیشروتومی Commissurotomy

اگر بالون زدن یک گزینه مناسب نیست، جراح قلب ممکن است عمل جراحی قلب باز را برای حذف رسوبات کلسیم و پاک کردن دریچه ی تنگ شده انجام دهد. در کامیشروتومی باز نیاز هست که شما بر روی یک ماشین بای پس قلب و ریه در طول عمل جراحی قرار داده شوید و اگر دریچه شما دوباره دچار تنگی شود به انجام دوباره و تکرار این روش نیاز است.

– درمان تنگی دریچه میترال با جایگزینی دریچه میترال

جراح قلب و عروق ممکن است دریچه تنگ شما را برداشته و آنرا با یک دریچه مکانیکی و یا بافت جایگزین کند. دریچه های مکانیکی، ساخته شده از فلز، با دوام هستند اما احتمال لخته شدن خون وجود دارد. اگر شما یک دریچه مکانیکی میترال دریافت کرده اید، نیاز به مصرف داروی ضد انعقاد مانند وارفارین (کومادین)، برای جلوگیری از لخته شدن خون دارید.

– درمان تنگی دریچه میترال با دریچه های بافتی

دریچه های بافتی ممکن است از یک خوک، گاو یا فرد فوت شده ساخته شده باشند که اغلب در نهایت نیاز به جایگزینی دارند. متخصص قلب و عروق شما می بایست در مورد خطرات و مزایای هر نوع تنگی دریچه قلب با شما صحبت کند.

۳- تغییر شیوه زندگی

به منظور بهبود کیفیت زندگی خود و کمک به درمان تنگی دریچه میترال ممکن است به شما توصیه شود تا:
-مراقبت از دندان های خود به کمک مسواک و نخ دندان به طور منظم
-نمک در غذا و نوشیدنی ممکن است فشار روی قلب را افزایش دهد.از غذاهای پرنمک وسدیم بالا پرهیز کنید. برچسب مواد غذایی را مطالعه کرده و هنگام غذا خوردن، غذاهای کم نمک انتخاب کنید.
-وزن خود را در محدوده ی توصیه شده توسط پزشک، ثابت نگه دارید.
-کافئین می تواند ضربان قلب نامنظم (آریتمی) را بدتر کند. در مورد نوشیدنی با کافئین، مانند قهوه و یا نوشابه با دکتر خود مشورت کنید.
-به فوریت های پزشکی توجه داشته باشید. اگر شما متوجه تپش قلب مکرر و یا احساس افزایش سرعت قلب خود هستید، به دنبال کمک پزشکی باشید. ریتم قلب سریع که درمان نشده باشد می تواند وضعیت بیمار مبتلا به تنگی دریچه میترال را بدتر کند.
-استفاده زیاد الکل می تواند آریتمی وعلایم تنگی دریچه میترال را بدتر کند. در مورد اثرات الکل بر روی قلب خود با متخصص قلب و عروق مشورت کنید.
-مدت و شدت ورزشی که می توانید انجام دهید به وضعیت شما و نوع ورزش بستگی دارد اما همه باید نوع ورزش را با توجه به وضعیت جسمانی خود انتخاب کنند. قبل از شروع هر نوع تمرین ورزشی با دکتر خود مشورت کنید، به خصوص اگر شما به ورزش های رقابتی فکر می کنید.
-به طور منظم به پزشک مراجعه کنید. یک برنامه قرار ملاقات منظم با متخصص قلب و عروق یا ارائه دهنده مراقبت های اولیه به بهبود درمان تنگی دریچه میترال می تواند کمک کند.
– زنان مبتلا به تنگی دریچه میترال نیاز به بحث تنظیم خانواده با پزشک خود قبل از باردار شدن دارند. بارداری باعث می شود که قلب سخت تر کار کند. اینکه تنگی دریچه میترال در بارداری چه وضعیتی ایجاد خواهد کرد و یا چگونه یک قلب با تنگی دریچه میترال متحمل کار اضافی می شود، بستگی به درجه انسداد و کیفیت پمپاژ قلبتان دارد. در طول بارداری خود و پس از زایمان، متخصص قلب و عروق و متخصص زنان باید به وضعیت شما نظارت داشته باشند.

از سری مطالب پزشکی عمومی و غیر تخصصی سایت (اطلاعات  عمومی و غیر تخصصی پزشکی برای افزایش دانش سلامت  و اطلاعات عمومی پزشکی بازدیدکنندگان)